Het bevorderen van een goede terugkeer naar werk na kanker

Twee op de drie kankerpatiënten keert terug naar zijn of haar werk na de afronding van de kankerbehandeling. Om een goede terugkeer naar werk te bevorderen, is het van belang om meer inzicht te krijgen in de factoren die hieraan bijdragen. Marije van der Lee schreef hierover een paper in Health Psychology Bulletin, samen met haar collega’s van het Helen Dowling Instituut (HDI) en de Universiteit Groningen.

Mensen met kanker vinden terugkeer naar werk belangrijk omdat het bijdraagt aan dagelijkse structuur, sociale contacten en het de focus verlegt naar andere dingen dan kanker. Verschillende studies hebben gekeken naar welke factoren bijdragen aan terugkeer naar werk of het juist belemmeren. Fysieke uitputting, behandeling met chemo of invasieve operatie, een hogere leeftijd, lagere opleiding en lager inkomen belemmeren de terugkeer naar werk. In deze studies is echter niet gekeken naar psychosociale factoren zoals mentaal welzijn of angst en depressieklachten.

Psychosociale factoren

Om te onderzoeken of ook psychosociale factoren een rol spelen bij werkhervatting, hebben Van der Lee en collega’s allereerst een Delphi studie opgezet. Hiervoor zijn 21 kankerpatiënten en 19 therapeuten met ervaring in de psycho-oncologie bevraagd over welke factoren zij belangrijk vinden bij werkhervatting. Patiënten en therapeuten waren het grotendeels met elkaar eens over deze factoren. Op basis hiervan werden de volgende factoren geselecteerd om te onderzoeken of ze bijdragen aan werkhervatting: co-morbiditeit, psychische klachten (angst, depressie, vermoeidheid), welzijn, kwaliteit van leven, gevoelens van hulpeloosheid, acceptatie van ziekte, gevoel van controle over problemen, stressvolle levenservaringen, huishoudelijk en sociaal functioneren.

De individuele patiënt

Van der Lee gebruikte data van een landelijke evaluatiestudie naar de psycho-oncologische zorg van het HDI of een ander Psycho-Oncologisch Centrum (POC). De eerder geselecteerde factoren bleken werkhervatting 9 maanden na aanmelding bij een POC niet te voorspellen. Het kan zijn dat factoren die bijdragen aan werkhervatting sterk verschillen tussen patiënten. Mogelijk speelt voor de ene patiënt welzijn een belangrijke rol, voor de ander acceptatie van de ziekte, maar dit hoeft niet voor de gehele groep patiënten te gelden. Toekomstig onderzoek zou zich meer op het individu moeten richten. Meer over onderzoek van het HDI