Sinds hij kanker kreeg is zijn lontje korter dan het ooit was. Er hoeft niet eens zoveel aan de hand te zijn of zijn omgeving wordt getrakteerd op een uitbarsting, zoals laatst, toen er een glas uit zijn handen gleed. De gezinsleden zijn het wel gewend en nu blijkt zijn oudste zijn vocabulaire te hebben overgenomen. De moeder van een vriendinnetje probeerde hem dit onlangs voorzichtig duidelijk te maken, want de woordenschat van dochterlief werd wel erg grof de laatste tijd. Dat was even slikken. Goudeerlijk is hij over zijn tekortkomingen. En omdat het gespreksstof mag zijn tussen ons beiden, maak ik me geen zorgen over het welzijn van zijn gezin. ‘Wat roep je eigenlijk allemaal, als je zo aan het vloeken en tieren bent?’ vraag ik. Het whiteboard vult zich geleidelijk met een scala aan scheldwoorden en zelfs hele zinnen waar ik zelf nooit zou opkomen. In gedachten vraag ik me af waar ik heen wil met deze sessie. Ondertussen merk ik dat ik er steeds meer plezier in begin te krijgen. ‘Laat maar eens horen hoe dat klinkt’, stel ik voor, en pak mijn zandloper erbij. ‘Ik doe met je mee.’ We besluiten de scheldpartij op te nemen.
We vloeken en tieren er samen lustig op los en de krachttermen vliegen ons om de oren. Toch moet ik hem verschillende malen aansporen om het vol te houden. ‘Kom op, thuis doe je ‘t ook!’. En daar gaan we weer. Tussen de bedrijven door vraag ik me geamuseerd af wat mijn collega’s hiervan zouden vinden..
Tyfus, tering, kut.. uit mijn mond klinkt het best beschaafd
‘Ooh!’. We luisteren de opname terug. Als een ondeugend jongetje dat betrapt is op een kwajongensstreek slaat hij zijn hand voor zijn mond. Hij is ontzet door de heftigheid waarmee hij de woorden en zinnen uitspuugt. Maar zijn ogen twinkelen en ik kan mijn lach niet langer inhouden.
Ik stel hem voor om de opname thuis af te luisteren, samen met zijn gezin. Ineens vindt hij het niet grappig meer. Verschrikt kijkt hij me aan. ‘Dat horen ze toch de hele dag al?’, tja, dáár kan hij niet omheen.
Later vertelt hij me opgetogen hoe onze sessie heeft doorgewerkt thuis. Hoe hij aan de keukentafel met vrouw en dochters gezellig naar de opname heeft geluisterd, met het schaamrood op zijn kaken. En hoe ze vervolgens in onderhandeling gingen over welke woorden en zinnen wél en welke niet geoorloofd zijn, inclusief de boeteclausules. Terwijl we ons dit tafereel voor de geest halen, schieten we samen opnieuw in de lach.
Mirjam Koppenol
Mirjam werkt sinds 2019 bij het Helen Dowling Instituut en is GZ-psycholoog. Graag maakt zij anderen deelgenoot van haar ervaringen als therapeut, en geeft ze een inkijkje in de therapiekamer. Wil je reageren, dan kan dat via mkoppenol@hdi.nl
