Tekst: Manon van Wijnen
Beeld: Pim Geerts
Slechtnieuwsgesprek
“Toen mijn moeder helemaal overstuur belde was ik aan het werk als verpleegkundige in hetzelfde ziekenhuis. Drie tellen later stond ik naast haar. Het hakte er ontzettend in. Ik ben meteen met haar en haar partner naar huis gegaan en heb mijn broertje en zusje gebeld. Met elkaar zo’n eerste slechtnieuwsgesprek voeren was heel moeilijk en verdrietig. De vraag of dit het einde zou betekenen, schoot meteen door mijn hoofd. Mijn moeder was even compleet ontdaan, maar herpakte zich snel en stond er vanaf dat moment heel positief in. Tot het einde heeft ze met man en macht geprobeerd om ons gezinsleven zo normaal mogelijk te laten zijn.”
Rugklachten
We durven ons zonder bescheidenheid goed te noemen in onze dienstverlening. Maar onze kennis van ICT-mogelijkheden en -oplossingen is beperkt, terwijl Het gezin bestond behalve Maran uit Jade en Fabian, die op dat moment respectievelijk 24, 21 en 18 jaar oud waren, en Frans, de partner van Miriam. Om te genezen moest Miriam een ingrijpende buikoperatie ondergaan, waarbij haar baarmoeder, eierstokken en zoveel mogelijk lymfeklieren werden verwijderd. Een jaar bleef het rustig, maar toen kreeg Miriam vreselijke buik- en rug- en darmklachten. De kanker bleek uitgezaaid op drie plaatsen. Curatief behandelen was nog steeds mogelijk met 37 bestralingen en 5 chemo’s.
Schuldig
Opnieuw ging Miriam vol vertrouwen en strijdbaar het behandeltraject in, al zag Maran wel dat ze het mentaal moeilijker kreeg. “Ze hield dat stuk bij ons weg. Haar verdriet deelde ze met haar man, haar vriendinnen en haar therapeut bij het HDI. We werden wel overal in betrokken hoor, er werd niets achtergehouden. Maar ze wilde ons niet belasten met haar zorgen en verdriet. Ze voelde zich vreselijk schuldig dat zij ons al dit verdriet aandeed, al hebben wij dit natuurlijk geen moment zo gevoeld. Nu ik zelf moeder ben begrijp ik goed waarom ze dat zo voelde. Je wilt je kinderen beschermen.”
Palliatief behandelen
Na alle behandelingen was er geen kanker meer zichtbaar en vierden ze samen het leven. Tot de herfst van 2018, toen de kanker opnieuw uitgezaaid bleek. Alleen palliatief behandelen was nog mogelijk. De gedachte die door ieders hoofd was geflitst, was opeens werkelijkheid. “Ik had net ontdekt dat ik zwanger was en hoorde ongeveer gelijktijdig dat ik mijn moeder ging verliezen. Zwanger worden was mijn grote wens, maar mijn andere grote wens was dit met mijn moeder te delen.”
Geen waanzinnige praters
“Na het slechte nieuws zijn we als gezin naar het HDI gegaan. Dat was heel zinvol, omdat je merkt dat je het alle vijf anders beleeft en er anders mee omgaat. Die verschillen vormen een uitdaging, zeker omdat we niet van die waanzinnige praters zijn. De therapie heeft ons geholpen inzicht te krijgen in hoe de ander ermee omgaat, wat hij of zij nodig heeft en om met elkaar in gesprek te gaan en te blijven. Mijn moeder, zusje en ik waren toen ook alle drie al individueel in behandeling bij het HDI. En ook mijn broertje is nog een keer alleen geweest. Het is fijn om je kopzorgen te delen met iemand die er verder vanaf staat dan de hoofdrolspelers in dit slechte verhaal.”
Blinde paniek
“Na het nieuws dat alleen een levensverlengende behandeling mogelijk was, raakte ik totaal in paniek. Alsof ik elke mogelijke vraag die ik nog zou krijgen nú moest stellen, want straks kon het niet meer en dan zou ik spijt krijgen. In die blinde paniek zat ik voor het eerst in de stoel bij mijn therapeut van het HDI. Zij hielp mij helder krijgen wat ik van mijn moeder graag wilde meenemen naar de toekomst. Ook liet ze me op een andere manier naar mijn moeder kijken, door haar nog meer te leren kennen als persoon. Hoe was haar jeugd, hoe staat ze in het leven, wat vindt ze belangrijk, wat zijn haar normen en waarden? Als ik dat wist, kon ik vanuit die kennis later vragen ook zelf beantwoorden. Dat gaf me veel rust voor de toekomst. Ook kreeg ik andere gesprekken met mijn moeder. Dit was heel waardevol om samen te beleven.”
Lichtpuntje in donkere periode
“Dat mijn moeder de zwangerschap heeft mogen meemaken en tien maanden de omarol in het leven van mijn zoontje Wolf heeft mogen vervullen, was een ongelofelijk geschenk. Ze was zo trots en genoot van iedere minuut als oma. De hele zwangerschap en de geboorte van haar eerste kleinkind was een lichtpuntje in een hele donkere periode. De band met mijn moeder werd extra speciaal door dit samen te delen het heeft ons nog dichter bij elkaar gebracht als gezin.”
Gemis
“En toen kwam de dag dat ze er niet meer was. Ik dacht me goed voorbereid te hebben, maar het viel me zó ontzettend tegen. We waren enorm hecht met elkaar. Mijn ouders zijn gescheiden toen wij heel jong waren, wij zijn opgevoed door mijn moeder. Die band die we hadden was heel intens en hecht. Het is niet te beschrijven hoe het voelt om zo’n belangrijk persoon te verliezen, wat voor gemis dat geeft. Wat me ook tegenviel is dat de wereld gewoon doorgaat. Na een week moet je alweer aan het werk. Bovendien had ik een kind van nog geen één, dat mij voortdurend nodig had. Het gaf mij liefde, troost en afleiding maar tegelijkertijd ook amper een moment om alleen te zijn met mijn verdriet. Mensen vroegen er ook al snel steeds minder naar. Alles bij elkaar zorgde het ervoor dat ik het lastig vond mijn gevoel toe te laten, laat staan op te zoeken.”
Sterfdag
“Ondertussen maakte er zich vanbinnen opnieuw een paniek van mij meester. Hoe moest ik verder gaan ondanks dit grote verdriet en gemis? Ergens wilde ik alles houden zoals het was. Mijn moeder was een enorm familiemens en hechtte erg aan tradities. Pasen, Kerst, noem het maar op: alles werd gevierd. Ik wilde dat allemaal precies zo voortzetten, zodat er niets veranderde. Ook hier hebben de gesprekken met Martine ontzettend bij geholpen. Ze hielp mij inzien dat het gewoonweg niet meer hetzelfde was, dat we met elkaar een nieuwe vorm moesten vinden. Dat lukt steeds beter. Sinds mijn moeders overlijden zijn we elke dertigste van de maand, haar sterfdag, samen. Dan eten we, praten we en soms gaan we naar haar toe.”
De bloemetjes van oma
“Als ik eerlijk ben zag ik er negen van de tien keer vreselijk tegenop om naar het HDI te gaan. Bij het HDI zoek je je verdriet juist op en ga je de diepte in, naar je verlies, je gevoel, dat wat ik moeilijk toeliet in het echte leven. Dat is heel heftig. Tegelijkertijd helpt het je je verdriet beetje bij beetje te verwerken, ook buiten de muren van het HDI. Alsof iemand je terugduwt naar een plek waar je in het dagelijkse werkende leven juist van weggeduwd wordt. Soms voel ik: ik wil dichtbij haar zijn. Dan ga ik naar haar toe, hier vlakbij aan de bosrand. Mijn zoontje gaat vaak mee, naar de bloemetjes van oma. Zo blijft ze ook onderdeel van zijn leven. Ik snap nu goed mijn moeders zorgen om ons. Als ‘de patiënt’ wegvalt sta je voor een ongelofelijk zware taak als nabestaanden: zonder je dierbare verdergaan. Je omgeving begrijpt dit niet geheel, omdat je pas weet hoe dat is als je het zelf meemaakt. Dan is het heel fijn dat er een plek als het HDI bestaat, een plek waar je kan huilen en instorten en wordt opgeraapt. En belangrijker: waar je jezelf leert oprapen.”
