Tekst: Manon van Wijnen
“Om de klachten te verminderen kreeg ik een spiraaltje. Maar het werd niet minder, maar juist erger. Toen ik het echt niet meer uithield van de pijn heb ik een second opinion aangevraagd. De verpleegkundige die het inwendige onderzoek uitvoerde werd letterlijk wit om de neus… toen wist ik genoeg.”
Waarom is het niet eerder ontdekt?
“Ik was 54. Ik wilde niet horen dat ik nog vijf jaar te leven had. Ik wilde mijn kinderen (toen 22 en 19) zien opgroeien, meemaken wat zij allemaal gaan meemaken. Toch heb ik het vrij snel geaccepteerd. Tuurlijk gingen er even vragen door mijn hoofd als: Waarom ik? Hoe heb ik dit laten gebeuren? Waarom is het niet eerder ontdekt? Maar ik heb de keuze gemaakt daar mijn energie niet aan te besteden. Die besteed ik liever aan dingen waar ik blij van word.”
Een drempel
“De groep Ruimte om te sterven van het Helen Dowling Instituut heeft me geholpen om scherp te krijgen wat die dingen zijn. Toen iemand over de groep begon dacht ik: dat is niets voor mij. Ik dacht eerst wie wil dat nou: met wildvreemden praten over doodgaan. Als de dood in combinatie met je eigen leven wordt genoemd, werpt dat een drempel op. Iedereen wil blijven leven. Ik ook. Tot mijn verbazing heb ik veel aan de groep gehad. De verhalen, de gesprekken waren echt waardevol.”
Eerst dacht ik: wie wil er nou met wildvreemden praten over doodgaan?
Eyopener
De oefeningen hebben me inzicht gegeven in hoe ik mijn tijd wil besteden. Twee oefeningen zijn me het meest bijgebleven. De één ging om een bus, de ander om een boot. De bus draaide om wie er nog meegaat met je laatste reis en wie laat je uitstappen? Bij de andere oefening kon je je boot aanleggen bij alle mogelijke haventjes, maar je moest kiezen. Dit was een enorme eyeopener en heeft me inzicht gegeven in wat wil ik nog wel en wat niet meer, en vooral ook met wie wil ik nog wel en met wie niet meer: daar leef ik nu naar. Ik doe echt precies de dingen die ik tijdens die groep heb bedacht en met de mensen met wie ik toen heb bedacht.”
Zonder losse eindjes
Natuurlijk baal ik af en toe nog steeds, en ben ik heus ook soms heel verdrietig. Na deze laatste chemo is er niets meer voor mij. Dat blijft een verdrietig besef. Maar de groep heeft me geholpen om met mezelf in het reine te komen, ik sluit af zonder losse eindjes.”
Maak mogelijk dat mensen als Nanda de beste zorg krijgen.
